အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရးအသင္းေတာ္: ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာသာ မတည္တံ့ခဲ႔လွ်င္...

ဝင္းသိန္းဦး

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္းကိုးရာခန္႔မွ စ၍ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာသည္ စဥ္ဆက္မျပတ္ စည္ပင္တည္တံ့လာခဲ႔သည္။ ယင္းကာလမတိုင္မီကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဗုဒၶသာသနာေရာက္ရွိခဲ႔ျပီး ျဖစ္ေစကာမူ ေထရဝါဒထက္ တႏၲရ ၊ မႏၲရ ၊ ဝိဇၨာယာန ၊ မဟာယာနတို႔ ကသာ ပို၍ အားေကာင္းခဲ႔သည္ ။ ထို႔အျပင္ ျဗာဟၼဏဝါဒကလည္း ဗုဒၶဝါဒႏွင္႔ ေထြးေရာယွက္တင္ ရွိေနခဲ႔သည္။

သို႔ေသာ္ ပုဂံေခတ္ အေနာ္ရထာဘုရင္လက္ထက္မွစ၍ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာသည္ ျမန္မာ့သမိုင္းစဥ္တစ္ေလွ်ာက္ ျမန္မာတိုင္း ရင္းသား အမ်ားစုၾကီး၏ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ရာ ဘာသာတရားအျဖစ္ တည္တံ့ျပန္႔ပြားလာခဲ႔သည္မွာ ယေန႔တိုင္ေအာင္ပင္ ျဖစ္ေတာ႔သည္။
၁၁- ရာစုမွစ၍ ႏိုင္ငံတစ္ခုအေနျဖင္႔ ကမာၻ႕သမိုင္းစဥ္တြင္ တစ္သီးတစ္ျခားရပ္တည္လာခဲ႔ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉-ရာစု အေရာက္တြင္ တိုင္းတစ္ပါးသားတို႔၏ ကိုလိုနီျပဳျခင္းကို ခံခဲ႔ရသည္။ လာေရာက္စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔မွာ တိုင္းတစ္ပါးသား ဘာသာျခား လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္အေလ်ာက္ သူတို႔၏ အရွိန္အဝါကို အမွီျပဳလ်က္ ဘာသာျခားသာသနာျပဳမစ္ရွင္မ်ားလည္း အလံုးအရင္းႏွင္႔ ဝင္ေရာက္လာခဲ႔ၾကသည္။

သူတို႔မွာ ကမာၻပတ္၍ သာသနာျပဳလာခဲ႔ၾကသူမ်ား ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ သာသနာျပဳအေတြ႔အၾကံဳရင္႔က်က္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ နယ္ေျမေဒသတစ္ခုတြင္ သာသနာျပဳလုပ္ငန္း လုပ္ေတာ႔မည္ဆိုသည္ႏွင္႔ ယင္းနယ္ေျမေဒသခံလူမ်ိဳးတို႔၏ ရွိရင္းစြဲအယူဝါဒ၊ ဘာသာတရား၊ အသံုးျပဳသည့္စာေပ၊ ဘာသာစကားႏွင္႔နယ္ခံယဥ္ေက်းမႈတို႔ကို ေစ႔စပ္စြာေလ႔လာၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ သူတို႔၏ ဘာသာေရးစာေပတို႔ကို ယင္းေဒသခံတို႔သံုးစြဲရာ ဘာသာစကားျဖင္႔ ျပန္ဆိုေရးသားျဖန္႔ခ်ိခဲ႔ၾကသည္။

ထိုစဥ္က သာသနာျပဳမစ္ရွင္တို႔သည္ ေဒသခံတို႔ မူလကိုးကြယ္ရာ အိမ္ရွင္ဘာသာတရားကိုလည္း ေစ႔စပ္စြာ ေလ႔လာၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ အိမ္ရွင္ဘာသာတရား၏ ဟာကြက္၊ေပ်ာ႔ကြက္တို႔ကို လိုက္ရွာၾကသည္။ အိမ္ရွင္ဘာသာတရား၏ အားနည္းခ်က္ႏွင္႔ သူတို႔၏ဧည့္ ဘာသာတရား၏ အားသားခ်က္ကို ႏႈိင္းယွဥ္ေဟာေျပာ ေရးသားျဖန္႔ခ်ိကာ ဆြဲေဆာင္သိမ္းသြင္းၾကသည္။ ယင္းသာသနာျပဳနည္းသည္ ကမာၻ႕ေဒသအသီးသီးတြင္ အလြန္ေအာင္ျမင္ခဲ႔ေပသည္။ ေဒသအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္္ ဧည္႔ဘာသာတရားက အိမ္ရွင္ေနရာတြင္ အခန္႔ သားေရာက္ရွိသြားျပီး မူလအိမ္ရွင္ဘာသာတရားမွာ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး ျဖစ္သြားခဲ႔ရသည္။ အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားတြင္ လံုးဝေပ်ာက္ကြယ္သြား ခဲ႔ရသည္။

သို႔ေသာ္ သူတို႔၏ သာသနာျပဳနည္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မေအာင္ျမင္ခဲ႔ေပ။ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတုိ႔၏ ရာႏႈန္းအနည္းငယ္မွ်သာ ဧည့္ဘာသာဝင္အျဖစ္ ခံယူခဲ့ၾကေသာ္လည္း အမ်ားစုၾကီးမွာ မူရင္းဗုဒၶဘာသာဝင္အျဖစ္ႏွင္႔ ယေန႔ထက္တိုင္ တည္တံ့ေနခဲ႔သည္။ ကမာၻတစ္ဝန္းေဒသအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ သူတို႔၏ သာသနာျပဳနည္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံက်မွ အဘယ့္ေၾကာင္႔ထင္ သေလာက္မေပါက္ျဖစ္ခဲ႔ရပါသနည္း။ သူတို႔ကိုယ္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ခဲ႔သည္။ သူတို႔၏ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ျမန္မာတို႔သည္ အစြဲအလမ္း ၾကီးသူမ်ား၊ အယူသီးသူမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ဟုဆိုသည္။

သူတို႔မည့ံသည္ကား မွန္ပါသည္။ သူတို႔လာေရာက္ျဖန္႔ျဖဴးသည့္ ဘာသာတရားမွာလည္း အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ လူသားတို႔ လက္ခံဖြယ္ရာ ဘာသာတရားလည္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔၏ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မွန္းသေလာက္မေပါက္ ခဲ႔ျခင္းမွာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔ အယူသီး၍ ကားမဟုတ္ပါေခ်။ ျမန္မာတို႔၏ အိမ္ရွင္ဘာသာတရားျဖစ္ေသာ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာသည္ ဧည့္ဘာသာတရားက မည္သို႔မွ်ဟာကြက္ရွာ ထိုးေဖာက္၍ မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အဆင္႔အတန္းျမင့္ေနေသာေၾကာင္႔သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာတြင္ တိက်ခိုင္မာေသာ သေဘာတရားေရးလမ္းညႊန္ခ်က္(ပရိယတၱိသာသနာ)ႏွင့္ လက္ေတြ႔က်င့္စဥ္ (ပဋိပတၱိ သာသနာ) တို႕ ပီျပင္စြာရွိေနသည္။ လက္ေတြ႕က်င့္စဥ္ကို သေဘာတရားက လမ္းညႊန္မႈျပဳလ်က္ရွိၿပီး သေဘာတရား၏ မွန္ကန္မႈကို လက္ေတြ႕က်င္႔စဥ္မွ ထြက္ေပၚလာသည့္ အက်ိဳးတရား(ပဋိေဝဓသာသနာ)က သက္ေသထူလ်က္ရွိသည္။

အခ်ိဳ႕ေဒသမ်ားမွာကား ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကားသည္ဟုဆိုေစကာမူ သာသနာသံုးရပ္ ျပည့္စံုစြာမတည္ရွိေပ။ သူတို႔ခံယူရာသေဘာ တရားမွာ မူရင္းဗုဒၶဘာသာမွ ေသြဖည္လြဲေခ်ာ္လ်က္ရွိသည္။ သေဘာတရားမမွန္ေသာ က်င္႔စဥ္မွာလည္း တလြဲတေခ်ာ္၊ ထြက္ေပၚလာေသာ ရလဒ္ကလည္း အက်ိဳးမဲ႔လ်က္ မိရိုးဖလာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့တစ္ရပ္အျဖစ္သာ သေဘာထားခံယူေနၾကသည္။ ဤသို႔ေသာ ေဒသတို႔တြင္ကား ဧည့္သည္ဘာသာ သာသနာျပဳတို႕အလြယ္တကူ ေအာင္ပြဲခံႏို္င္ခဲ႔ၾကသည္။ ေဒသခံတို႕ကလည္း ဧည့္ဘာသာတရားႏွင့္ သူတုိ႕လက္ရွိခံယူထားေသာ အိမ္ရွင္ဘာသာတို႕အား ႏိႈင္းယွဥ္သံုးသပ္လိုက္ရာ ဧည့္ဘာသာတရားက မ်ားစြာ အားသာမႈ၊ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ ညီမႈ ရွိေၾကာင္းေတြ႕ရွိရေပရာ မူရင္းဘာသာကို အလြယ္တကူ စြန္႔လႊတ္ခဲ႔ၾကသည္။

ကြ်ႏ္ုပ္တို႕ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း ေထရဝါဒမဟုတ္ေသာ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာတစ္ခုခုသာ ထြန္းကားခဲ႔ပါက ယခုေလာက္ဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာသည္ မိရိုးဖလာကို ဇြတ္မွိတ္လက္ခံတတ္ေသာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအနည္းစုကိုးကြယ္ရာ ေခတ္မမီေတာ့သည့္ ဘာသာတရား တစ္ခုအျဖစ္သာ ရွိေနေပလိမ့္မည္။ တိုင္းရင္းသားအမ်ားစုၾကီးမွာ ဧည့္ဘာသာတရား၏ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းမႈေအာက္သို႕ အလြယ္တကူ ေရာက္ရွိသြားမည္မွာ ေျမၾကီးလက္ခတ္မလြဲပင္ ျဖစ္ေပသည္။

၁၉-ရာစု ကိုလိုနီေခတ္တြင္ ဘာသာတရားတို႔သည္ ကိုလိုနီအျပဳခံသူမ်ားအား စည္းရံုးသိမ္းသြင္းရာ၌ အေရးပါေသာ ႏိုင္ငံေရး လက္နက္ တစ္ခုအျဖစ္လည္း အသံုးခ်ျခင္းခံခဲ႔ရေၾကာင္းေတြ႔ရွိရသည္။ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔သည္ သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းကိုခံယူရသည့္ ကိုလိုနီ ႏိုင္ငံသားတို႔အား သူတို႔၏ ဘာသာ၊ သူတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ႔စရိုက္ကို အထင္ၾကီး ေလးစားလာေစလိုၾကသည္။ သူတို႔ကိုယ္ကို သာသနာ ျပဳမင္းမ်ား၊ ကယ္တင္ရွင္ၾကီးမ်ားအျဖစ္ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားတို႔က ယံုၾကည္ေလးစားလာေစျခင္းျဖင္႔ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ တည္ျငိမ္မႈကို မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳေစခဲ႔ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔လည္း ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ၁၉-ရာစုက လာေရာက္ကိုလိုနီျပဳခဲ႔သူတို႔သည္ သူတို႕၏ ဧည့္ဘာသာသို႔ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ား ကူးေျပာင္းဝင္ေရာက္လာေစေရးအတြက္ ဧည့္ဘာသာ သာသနာျပဳမစ္ရွင္မ်ားကို တိုက္ရိုက္ေရာ၊ သြယ္ဝိုက္၍ပါ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳခဲ႔ၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားခဲ႔၍သာလွ်င္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတို႔သည္ ဘာသာေရး ကိုယ္ခံအားေကာင္း ခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈသည္လည္း ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာ အဆံုးအမေအာက္တြင္ ထြန္းကားလာရျခင္းျဖစ္ရာ အကယ္၍သာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာေနရာတြင္ အျခားဗုဒၶဘာသာဂိုဏ္းကြဲတစ္ခုခု တည္ရွိေနခဲ႔ပါလွ်င္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔၏ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားအမ်ားစုၾကီးသည္ ၁၉-ရာစုကပင္ ဧည့္ဘာသာသာသနာျပဳတို႔၏ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းမႈေအာက္သို႔ အလြယ္တကူ က်ေရာက္သြားမည့္အျပင္ ဗုဒၶဝါဒကို အေျခခံ ေသာ ျမန္မာ႔ယဥ္ေက်းမႈသည္လည္း ထိုစဥ္ကပင္ အေနာက္တိုင္းယဥ္ေက်းမႈေအာက္သို႔ ေရာက္ရွိသြားမည္သာ ျဖစ္သည္။

ဘာသာတရားႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈတို႕ကို ဝါးမ်ိဳးသိမ္းသြင္းခံရေသာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအေနႏွင့္ မည္သည့္အခါမွ် မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ႏွင့္ လြတ္လပ္ ေရးရယူလိုေသာစိတ္တို႔ အညႊန္႕တက္လာေတာ႔မည္မဟုတ္ေခ်။ ကိုလိုနီျပဳသူႏွင့္ ကိုလိုနီအျပဳခံရသူတို႔အၾကား ကြဲျပားေသာ အျမင္ မရွိေတာ႔သည့္အေလ်ာက္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ၊ကိုယ့္လူမ်ိဳးအား ကိုလုိနီဘဝမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းလိုစိတ္လည္း ရွိေတာ႔မည္ မဟုတ္ေပ။

သို႔ျဖစ္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာသာ မတည္တံ့ခဲ႔လွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားတုိ႔သည္ တိုင္းတစ္ပါးသား တို႔၏ ကိုလုိနီျပဳျခင္းကို တို္က္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္သည့္နည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ယေန႔ထက္တိုင္ ဆက္လက္ခံစားေနရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ျမန္မာတိုင္းရင္းသားထုၾကီးအေနျဖင္႔ မိမိတို႔၏အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတို႔ကို အဓြန္႔ရွည္စြာတည္တံ့ခိုင္ျမဲေစလို ပါလွ်င္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာ၏ ေက်းဇူးတရားကို အစဥ္မေမ႔ဘဲ အဓြန္႔ရွည္စြာတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေစရန္ အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းသင္႔လွေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

Ref;
- ဓမၼရံသီ၊ အမွတ္-၁၃၀၊၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ။