ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ အမွန္တကယ္ယဥ္ေက်းၾကျပီေလာ

ဝင္းသိန္းဦး
ဗီဇႏွစ္မ်ိဳး
လူသားတုိ႔၏ ဘဝတစ္သက္တာ ကံၾကမၼာကို သူတို႔၏ ေမြးရာပါဗီဇႏွင္႔ ပတ္ဝန္းက်င္တို႔က မ်ားစြာၾသဇာသက္ေရာက္ လ်က္ ရွိေပသည္။ ဗီဇဟုဆိုရာတြင္ ႐ုပ္ပုိင္းဆိုင္ရာဗီဇႏွင္႔ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာဗီဇဟူ၍ ခြဲျခားသတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ေရွးအခါက ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇဟူသည္ ေမြးရာပါျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ မရႏိုင္ဟု ထင္ျမင္ယူဆခဲ႔ၾကသည္ ။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္မူ သိပၸံပညာ ထြန္းကားလာသည္႔အေလ်ာက္ မ်ိဳးရိုးဗီဇအင္ဂ်င္နီယာပညာျဖင္႔ လူသားတို႔၏ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ ရာဗီဇကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ ရလာျပီျဖစ္သည္။ ယင္းကိုပင္ သိပၸံပညာ၏ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားေသာ ေအာင္ျမင္မႈတစ္ရပ္အျဖစ္လည္း ဂုဏ္ယူ ဝင္႔ၾကြားေနၾကသည္။
႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေသြးအသားႏွင္႔စပ္ဆိုင္ေသာ မ်ိဳးရိုးဗီဇကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္ျခင္းသည္ လူသားထုအတြက္ အတိုင္းအတာ တစ္ရပ္အထိ အက်ိဳးေက်းဇူးျပဳႏိုင္သည္ကား မွန္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာဗီဇကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မျပဳႏိုင္ေသးသေရြ႕ လူသားတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈအဆင္႔အတန္းသည္ ေက်ာက္ေခတ္ကထက္ တစ္ဆင္႔ျမင္႔မားတိုးတက္လာျပီဟု မဆိုႏိုင္ ေသးေခ် ။

ျဒပ္ရွိယဥ္ေက်းမႈ
ယဥ္ေက်းမႈဟုဆိုရာတြင္ ျဒပ္ရွိယဥ္ေက်းမႈ (Tangible Culture)ႏွင္႔ ျဒပ္မဲ႕ယဥ္ေက်းမႈ(Intangible Culture) ဟူ၍ ရွိေပသည္။ ျဒပ္ရွိယဥ္ေက်းမႈဆိုသည္မွာ ကိုင္တြယ္ထိေတြ႕ေဖာ္ျပႏိုင္ေသာ၊ သိသာျမင္လြယ္ေသာ ျပယုဂ္သေကၤတမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ပမာဆိုရေသာ္ ကမာၻ႕အံ့ဖြယ္ပိရမစ္ၾကီးမ်ား၊ မဟာတံတိုင္းၾကီးမ်ား ၊ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမ်ား ၊ နန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ ပိသုကာလက္ရာမ်ားနွင္႔ အႏုသုခုမ ပစၥည္းမ်ားပင္ ျဖစ္သည္ ။
ယင္းသို႔ ေရွးေဟာင္းလက္ရာ အေမြအႏွစ္ မရွိေစကာမူ မ်က္ေမွာက္ေခတ္၌ ဓနဥစၥာၾကြယ္ဝခ်မ္းသာမႈတြင္ ေရွ႕တန္းေရာက္လာ ၾကေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကလည္ ကမာၻ႕အျမင္႔ဆံုးေမွ်ာ္စင္ႀကီးမ်ား ၊ အဆန္းၾကယ္ဆံုးအေဆာက္အဦမ်ားအစရွိသည္႔ ထင္သာျမင္သာ ေသာ သေကၤတမ်ားကို သူ႕ထက္ငါအၿပိဳင္အဆိုင္ တည္ေဆာက္ကာ မိမိတုိ႔၏ ျဒပ္ရိွယဥ္ေက်းမႈ အဆင္႔အတန္းအား ျမႇင္႔တင္ျပေနၾကသည္။
လူသားတို႔သည္ အဆိုပါျဒပ္ရွိယဥ္ေက်းမႈလက္ရာ အစုစုတို႕ကို ရည္ညႊန္းလ်က္ မိမိတုိ႔လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသည္ ကမာၻ႕သမိုင္းတြင္ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္ထြန္းကားလူ႕အဖြဲ႕အစည္း အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ မိမိတို႕လူမ်ိဳးသည္ ယဥ္ေက်းေသာလူမ်ိဳးအျဖစ္လည္းေကာင္း ဂုဏ္ယူ ဝင္႔ႄကြားခဲ့၊ ဝင္႔ႄကြားဆဲ ၊ ဝင္႔ႄကြားရန္ အားထုတ္ေနၾကျမဲ ျဖစ္သည္။
မိမိတို႔ကဲသို႔ ျဒပ္ရွိယဥ္ေက်းမႈမျပႏိုင္သည့္လူ႕အဖြဲ႔အစည္းအခ်ိဳ႕ကိုမူ မိမိတို႔ေလာက္မယဥ္ေက်းေသာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟု အထင္အျမင္ထင္ေသးတတ္ၾကသည္ ။ မိမိတုိ႕ပိုင္ဆိုင္သည္႔ ႐ုပ္ဝတၳဳပစၥည္းမ်ားသည္ မိမိတို႕၏ ယဥ္ေက်းမႈ ျပယုဂ္ဟုပင္ ထင္ျမင္ေနၾက သည္။

ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈ
စင္စစ္အာျဖင္႔ အဆိုပါျဒပ္ရွိယဥ္ေက်းမႈမ်ားအား ပိုင္ဆိုင္႐ံုျဖင္႔ မိမိတို႕၏ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ယဥ္ေက်းလွျပီဟု ေကာက္ခ်က္ဆြဲ၍ မရႏိုင္ေခ်။ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုယဥ္ေက်းသည္ မယဥ္ေက်းသည္ဆိုျခင္းကို အဓိကအားျဖင္႔ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္ေသာ ‘ စံမွတ္ေက်ာက္ မွာ ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈသာလွ်င္ ျဖစ္ေပသည္။ ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈဆိုသည္မွာ သက္ဆိုင္ရာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအတြင္းေနထိုင္ၾကကုန္ေသာ လူသားထုအတြင္း စိမ္႕ဝင္ပ်ံ႕ႏွံ႕လ်က္ရွိသည္႕ ယံုၾကည္မႈ၊ တန္ဖိုးထားတက္မႈ ၊ သေဘာထားခံယူခ်က္ ၊ ဘဝအျမင္ႏွင္႔ ကိုယ္က်င္႔တရားတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။
လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုသည္ ျဒပ္ရွိယဥ္ေက်းမႈမည္မွ်ပင္ပိုင္ဆိုင္ပါေစ ေတာတြင္းေနလူသားစား လူရိုင္းတို႔ႏွင္႔ျခားနားသာလြန္ ျမင္႔မားေသာ ယံုၾကည္မႈ၊ တန္ဖိုးထားတတ္မႈ ၊ သေဘာထားခံယူခ်က္၊ ဘဝအျမင္ႏွင္႔ ကိုယ္က်င္႔တရားတို႔သာ မရွိပါက ထိုလူ႕အဖြဲ႕အစည္း ဝင္တို႔အား လူယဥ္ေက်းမ်ားဟု မသတ္မွတ္ႏိုင္ေပ။ အဆိုပါ ျဒပ္မဲ့ယဥ္ေက်းမႈအား အဓိက ျပဠာန္းေပးေနသည္မွာ တိုးတက္ထြန္းကားလွပါ သည္ဆိုေသာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဗီဇသာလွ်င္ ျဖစ္ေပသည္ ။

လူသား၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇ ၃ မ်ိဳး
လူသားတိုင္း လူသားတိုင္းတြင္ ပင္ကိုယ္မူလအားျဖင္႔ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇသံုးမ်ိဳးသံုးစားရွိေပသည္။ ယင္းတို႕မွာ
(၁) သားရဲ တိရိစာၦန္ဗီဇ ၊
(၂) လူသားဗီဇနွင္႔
(၃) ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇတို႔ပင္ ျဖစ္သည္ ။

လူသားတိုင္းသည္ ယင္းတို႕၏ အလိုဆႏၵျပည့္ဝေစေရးအတြက္ ရုန္းကန္ လႈပ္ရွားေနခ်ိန္တြင္ ယင္းဗီဇသံုးမ်ိဳးထဲမွ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကို ခံယူေနၾကရသည္။
လူသားတို႔၏ မေနာကံေျမာက္ ၾကံစည္ေတြးေခၚမႈမ်ားသည္ ျမင္႔ျမတ္မွန္ကန္ေသာ ဘာသာတရားတစ္ခု၏ ဆံုးမသြန္သင္ ညႊန္ျပမႈကို မခံယူရသည္႔အခါမ်ိဳးတြင္ သားရဲတိရစာၦန္ဗီဇက လူသားတို႔အား လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္ထားတတ္စျမဲျဖစ္သည္။ မိမိတို႕ကိုယ္ကို လူ ဟူ၍ အသိအမွတ္မျပဳမိမီကာလမွ အစျပဳ၍ မ်ိဳးဆက္တစ္ခုျပီးတစ္ခု လက္ဆင္႔ကမ္းအေမြဆက္ခံရရွိခဲ႔ေသာ သားရဲတိရစာၦန္ဗီဇအခ်ိဳ႕မွာ ယဥ္ေက်းမႈတိုးတက္လွပါသည္ ဆိုေသာ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တုိင္ေအာင္ လူသားတို႕ထံ၌ က်န္ရွိေနေပေသးသည္ ။

အရွိန္ျပင္းစြာထြက္ေပၚလာတတ္
လူသားတို႕သည္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအားျဖင္႔ ေရြ႕ေရြ႕ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာသည္ကား မွန္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာအား ျဖင္႔ကား ေအာက္တန္းက် ေသးသိမ္လွသည္႔ ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မႈ၊ ဓေလ႔စရိုက္ႏွင္႔ ကိုယ္က်င္႔တရားတို႕မွာ ေက်ာက္ေခတ္လူသားတို႕ႏွင္႔ မျခားတည္ရွိေနဆဲသာျဖစ္သည္။ အစစအရာရာ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္မူ လူသားတို႕၏ ေအာက္တန္းက်၍ ႐ိုင္းစိုင္း ယုတ္ညံ့ေသာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇစိတ္မ်ားမွာ ေပၚလြင္ထင္ရွားမႈ မရွိတတ္ေခ်။ သို႔ေသာ္ ယင္းအေျခအေနမွသည္ တစ္စံုတစ္ရာ အေျပာင္း အလဲ ျဖစ္ေပၚလာသည္ႏွင္႔ တစ္ျပိဳင္နက္ လူသားတို႔ရင္ဝယ္တိမ္ျမႇဳပ္ ဖံုးကြယ္ေနသည့္ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာန္မာနတရားတို႔သည္ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲသကဲ႔သို႔ အရွိန္အဟုန္ျပင္းထန္စြာ ထြက္ေပၚလာတတ္စျမဲ ျဖစ္သည္။
ယင္းသည္ လူသားတို႔၏ စိတ္ဘဝင္တြင္ နက္ရႈိင္းစြာ ခိုေအာင္းလ်က္ရွိေသာ အာသာဆႏၵႏွင့္ အလိုရမၼက္တို႕၏ အက်ိဳးဆက္လည္း ျဖစ္ေပသည္ ။ စိတ္သေဘာထား မည္မွ် ေကာင္းလွပါသည္ဆိုေသာသူပင္ မိမိကိုယ္က်ိဳးစီးပြားထိခုိက္လာပါမူ သတိလက္လြတ္ေတြးေခၚ၊ ေျပာဆို ၊ ျပဳမူ လာတတ္ၾကသည္ ။ ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ လူသားတစ္ဦး၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနသည္ တိရစာၦန္တစ္ေကာင္ ႏွင္႔ ဘာမွ်ထူးျခားမႈ မရွိေတာ႔ေခ်။ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔ေျပာဆိုေလ့ရွိေသာ ‘ ကမာၻမီးေလာင္သားေကာင္ခ်နင္း ‘ ဟူသည္႔ ဆိုရိုးစကားက လူသားတို႔ ထံတြင္ သားရဲတိရစာၦန္ဗီဇ ရွိေနေသးေၾကာင္း ေဖာ္က်ဴးလ်က္ရွိေပသည္ ။

လူသားႏွင့္တိရစာၦန္ကြဲျပားမႈ
လူသားတို႔တြင္ သားရဲတိရိစာၦန္ဗီဇငုပ္လွ်ိဳး တည္ရွိေစကာမူ လူသားႏွင္႔ တိရစာၦန္တို႔အၾကားတြင္ အဓိကအက်ဆံုး ကြဲျပားျခား နားသည္႔ စ႐ိုက္လကၡဏာတစ္ရပ္ေတာ႔ ရွိပါသည္။ လူသားက မိမိတို႕ဘဝ၏ ျဖစ္တည္မူႏွင္႔ မိမိပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ျဖစ္ပ်က္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားအား ဆင္ျခင္တံုတရားျဖင့္ တံု႕ျပန္မႈျပဳတတ္ျပီး တိရစာၦန္တို႕ကမူ ခံစားမႈ သက္သက္ျဖင့္သာ တံု႕ျပန္တတ္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ လူသားတို႔တြင္ သားရဲတိရိစာၦန္တို႔ထက္ ႏႈိင္းမရေအာင္ သာလြန္ဖြံ႕ျဖိဳးေသာ အသိဥာဏ္ရွိသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ‘ အဝိဇၨာ’ တည္းဟူေသာ အျမင္လြဲမွားမႈက အသိဉာဏ္၏စြမ္းရည္ကို အျပည္႔အဝအသံုးမခ်ႏိုင္ေအာင္ ေႏွာင္႔ယွက္ ဟန္႔တားထားတတ္ေပသည္။ ဘာသာတရားအသီးသီးသည္ လူသားတို႔၏ အျမင္လြဲမွားမႈအား ဖယ္ရွားပစ္ရန္ မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ အျမစ္တြယ္တည္ရွိခဲ႔ေသာ သားရဲ တိရိစာၦန္ဗီဇအား သုတ္သင္ရွင္းလင္းရန္ႏွင္႔ အၾကင္နာတရားျပည္႔ဝေသာ အရည္အေသြးမ်ား ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးရန္ ဟူသည့္ ရည္ရြယ္ ခ်က္မ်ားျဖင္႔ ေပၚထြန္းလာခဲ႔ျခင္း ျဖစ္ေပသည္ ။

လူသားဗီဇထြန္းကားသူ
လူသားတစ္ဦးသည္ ၾကင္နာသနားတတ္ျခင္း၊ သူတစ္ပါး၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားတတ္ျခင္းႏွင္႔ အျခားသူတို႔ၾကံဳေတြ႕ ေနရေသာ ဒုကၡဆင္းရဲအခက္အခဲ တို႔မွ လြတ္ေျမာက္ေစရန္ ကူညီေျဖရွင္းေပးတတ္ျခင္းတည္းဟူေသာ အရည္အေသြးမ်ားႏွင္႔ ျပည့္စံုေနျပီ ဆိုလွ်င္ ယင္းလူသားတို႔၏ စိတ္ဘဝင္ဝယ္ လူသားဗီဇထြန္းကားေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း အကဲခတ္သိရွိႏိုင္ပါသည္ ။ ယင္းသို႔ လူသားဗီဇထြန္းကားေနျခင္းသည္ လူသားတစ္ဦးအဖို႔ပံုမွန္အေျခအေနပင္ျဖစ္သည္ ။

ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇထြန္းကားလာေအာင္
မိမိတို႔ကိုယ္ကို ယဥ္ေက်းမႈအဆင္႔ျမႇင္႔တင္လိုသူတို႔မွာကား အဆိုပါလူသားဗီဇမွ တစ္ဆင္႔တက္၍ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇထြန္းကားလာရန္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးၾကရေပလိမ္႔မည္။ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေသာ စိတ္ထားျဖင္႔ ေနထိုင္ကာ ေမတၱာပြားမ်ားျခင္း၊ ကရုဏာထားျခင္း၊ သူတစ္ပါးၾကီးပြားခ်မ္းသားမႈကို ဝမ္းေျမာက္ျခင္း၊ သတၱဝါအားလံုးအေပၚ ေက်ာသားရင္သားမခြဲျခားဘဲ တစ္ေျပးညီစာနာေထာက္ထားျခင္းတည္းဟူေသာ ျဗဟၼစိုရ္တရားေလးပါးႏွင္႔ ျပည့္စံုလာေအာင္ အားထုတ္ ၾကိဳးပမ္း ျခင္းအားျဖင္႔ မိမိတို႔၏ စိတ္ဘဝင္ဝယ္ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇထြန္းကားလာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္ပါသည္ ။

ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ျပဳျပင္မွ
ယင္းသို႔ စင္ၾကယ္ျမင္႔ျမတ္ေသာ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇႏွင္႔ ျပည့္စံုရန္မွာ ကိုယ္႔အားကိုယ္ကိုးျပီး အားထုတ္ၾကိဳးပမ္းမႈျပဳရမည္သာ ျဖစ္သည္။ သဘာဝလြန္ တန္ခိုးရွင္ဆိုသူမ်ားထံခယဝပ္တြား ပူေဇာ္သမႈျပဳျခင္းမွ်ျဖင္႔ကား လူသားတစ္ဦး၏ စိတ္ဘဝင္ဝယ္ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇ ထြန္းကား လာလိမ္႔မည္ မဟုတ္ေခ်။ မိမိ၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဗီဇကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ အားထုတ္လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ဖန္ဆင္းရွင္၊ တန္ခိုး ရွင္ ၊ နတ္ေဒဝတာ တစ္စံုတစ္ရာ၏ ေကာင္းခ်ီးေပးမႈကို ေတာင္းခံေနစရာမလိုေပ။ ေတာင္းခံေန၍လည္း မရႏိုင္ေခ်။ မိမိစိတ္ကို စင္ၾကယ္ေအာင္ ျပဳျပင္ရာတြင္ ျမင္႔ျမတ္လွပါသည္ဆိုေသာ ျမစ္ေရအတြင္းရုပ္ခႏၶာကိုယ္အား သက္ဆင္းေဆးေၾကာျခင္း အားျဖင္႔ လည္းေကာင္း၊ မိမိကိုယ္ကို ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္၍ လည္းေကာင္းမရႏိုင္သလို သက္ရွိတို႔၏ အေသြးအသားျဖင္႔ ယဇ္ပူေဇာ္ကာ ေဆးေၾကာျခင္း ျဖင္႔လည္း မရႏိုင္ေပ။ ကိုယ္႔အားကိုယ္ကိုးလ်က္ ကိုယ္႔စိတ္ကို ကိုယ္ ျပဳျပင္ရမည့္ကိစၥ သာလွ်င္ျဖစ္ေပသည္။

စိတ္ပိုင္းဗီဇျပဳျပင္နည္း
မိမိတို႔၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုသူသည္ ဆင္ျခင္တံုတရားကင္းမဲ႔ျခင္း၊ လူသားခ်င္း မနာလိုဝန္တိုမုန္းတီးျခင္းႏွင္႔ တစ္ကုိယ္ေကာင္းဆန္ျခင္းကဲ႔သို႔ေသာ အပ်က္သေဘာေဆာင္သည္႔ စ႐ိုက္လကၡဏာဆိုးမ်ားအား ပယ္သတ္ဖယ္ရွားပစ္ရမည္။ လူသားခ်င္း ရိုင္းပင္းကူညီခ်စ္ခင္မႈ၊ ေမတၱာကရုဏာထားမႈကဲ႕သို႔ေသာ အျပဳသေဘာေဆာင္သည္႔ စရိုက္ လကၡဏာေကာင္းမ်ား ရွင္သန္ဖြံ႕ျဖိဳးလာေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးၾကရေပမည္။ ဤနည္းအာျဖင္႔သာ မိမိတို႔ကိုယ္ကို မိမိတို႕ မြန္ျမတ္ သန္႔စင္ေသာ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇႏွင္႔ ျပည့္စံုသူမ်ားျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္ေပသည္။
စင္စစ္အားျဖင္႔ မိမိစိတ္ကို မြန္ျမတ္သန္႔စင္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးျခင္းသည္ ဘာသာမေရြး၊ လူမ်ိဳးမေရြး လူသားတိုင္း ေဆာင္ရြက္သင္႔ေသာ အမြန္ျမတ္ဆံုးလုပ္ငန္းတစ္ရပ္လည္း ျဖစ္သည္။ ကြ်ႏ္ုပ္တို႕သည္ လူသားဗီဇကို အသံုးျပဳလ်က္ သားရဲတိရစာၦန္ဗီဇကို သုတ္သင္ဖယ္ရွားပစ္ၾကရမည္။ ထို႕ေနာက္ မွန္ကန္ျမင္႔ျမတ္ျပီး ေလာက၏ သစၥာတရားကို ညႊန္ျပႏိုင္ေသာ ဘာသာတရားတစ္ခု၏ အဆံုးအ မအား ခံယူလိုက္နာ က်င္႔သံုးျခင္းအားျဖင္႔ မိမိတို႔စိတ္ဘဝင္ဝယ္လူသားဗီဇထက္ တစ္ဆင္႔ျမင္႔မားေသာ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇထြန္းကားလာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေပမည္ ။

အရိယာဗီဇဟူသည္
ဗုဒၶဘာသာသည္ လူသားတို႔၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇကို သားရဲတိရစာၦန္ဗီဇမွသည္ လူသားဗီဇဆီသို႔လည္းေကာင္း၊ လူသားဗီဇမွ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇဆီသို႔လည္းေကာင္း တစ္ဆင္႔ျပီးတစ္ဆင္႔ ျမႇင္႔တင္ေပးႏိုင္ေသာ ဘာသာတရားတို႔ထဲမွ တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ထူးျခားခ်က္တစ္ရပ္မွာ ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ႏွင္႔အညီ လိုက္နာက်င္႔သံုး ေနထိုင္ၾကမည္ဆိုပါမူ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇ ထက္ ထပ္ဆင္႔သာလြန္ျမင္႔ျမတ္ေသာ အရိယာဗီဇ ဟူသည္႔ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာဗီဇတစ္ရပ္ကို ရယူပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ။

ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာပိုင္းျခားသိျမင္ေရး
အရိယာဗီဇ ပိုင္ဆိုင္ျခင္းဆိုသည္မွာ ဘဝ၏ သစၥာတရားကို မိမိဘာသာ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ ျပဳျခင္းအားျဖင္႔ ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ ပိုင္းျခားသိျမင္နားလည္လာကာ စိတ္ပို္င္းဆိုင္ရာ ဒုကၡဆင္းရဲအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ခ်မ္းသာေနသည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆိုေသာ္ သစၥာဉာဏ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳရျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
သစၥာဉာဏ္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ မိမိတို႔ကုိယ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈျပဳၾကရာတြင္ ကြ်ႏု္ပ္တို႔အေနႏွင္႔ ပထမဆံုး လုပ္ေဆာင္ရမည့္ကိစၥမွာ ဗုဒၶ၏တရားေတာ္တို႕ကို ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ နားလည္သေဘာေပါက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဗုဒၶၾသဝါဒ အစစ္အမွန္ကို သိရွိဖို႔လိုအပ္ေပသည္။ ထို႔အျပင္ ဗုဒၶဘာသာကို မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင္႔ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြ အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေစရန္ မည္သို႔ခံယူက်င္႔သံုးသြားရမည္ဆိုေသာ အခ်က္မ်ားကိုလည္း သိရွိထားသင္႔ေပသည္ ။

ဘဝတစ္သက္တာ လိုက္နာက်င့္သံုးလ်င္
လူသားတစ္ဦးအဖို႔ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမ လမ္းစဥ္တို႔အား နားလည္သေဘာေပါက္ျခင္းသည္ သူ၏ ႏွလံုးအိမ္ဝယ္ ပရိယတၱိသာသနာ တည္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာ သိရွိထားသည့္အေလ်ာက္ ဗုဒၶညႊန္ျပေသာလမ္းစဥ္အတိုင္းဘဝတစ္သက္တာ လိုက္နာ က်င္႔သံုးသြားမည္ဆုိပါက ထိုသူ၌ ပဋိပတၱိသာသနာ တည္ေပေတာ႔သည္။
ဤသို႔ လိုက္နာက်င္႔သံုးသြားျခင္းျဖင္႔ မိမိတို႔စိတ္ဘဝင္ဝယ္ အရိယာဗီဇထြန္းကားလာကာ ေလာက၏ သစၥာတရားကို အရွိအတိုင္း သိျမင္ျပီဆိုပါမူ အဆိုပါပုဂၢိဳလ္တြင္ ပဋိေဝဓသာသနာ တည္ရွိသြားျပီ ျဖစ္ေတာ႔သည္ ။

ေက်ာက္ေခတ္ဗီဇ
လူသားတို႔သည္ ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ ျပသာနာအခက္အခဲမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနခ်ိန္တြင္ သားရဲတိရစာၦန္ဗီဇ၊ လူသား ဗီဇႏွင္႕ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇတည္းဟူေသာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇ သံုးခုအနက္မွ တစ္ခုခု၏လႊမ္းမိုးမႈကို ခံေနၾကရစျမဲျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ႔ျပီးျဖစ္သည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနေကာင္းႏွင္႔ ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္တြင္ လူသားဗီဇ သို႕တည္းမဟုတ္ ျဗဟၼစိုရ္ဗီဇက ေပၚလြင္ထင္ရွားကာ ယဥ္ေက်းသေယာင္ အသြင္ေဆာင္ေနတတ္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ မိမိတို႕ အတၱကို ထိပါးလာသည့္အခါ အသိတရားလြတ္သြားသည့္ အခါမ်ိဳးတြင္ကား လူ႕ေဘာင္သမိုင္းမတိုင္မီကာလမွအစျပဳ၍ ဘိ္ုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ခိုတြယ္ဆက္ခံလာခဲ႔ရေသာ သားရဲတိရစာၦန္ဗီဇက ဘြား ဘြားၾကီး ေပၚထြက္လာတတ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ လူသားတို႔သည္ မိမိတို႔၏ ဗီဇစိတ္ကို အရိယာဗီဇဆီသို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မျပဳႏိုင္ေသးသေရြ႕ ဗီဇစိတ္သံုးမ်ိဳး၏ လႊမ္းမိုးမႈကို အလွည္႔က်ခံစားေနရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းဗီဇစိတ္သံုးမ်ိဳး အလွည့္က်ေျပာင္းလဲ လႊမ္းမိုးျခင္းကိုခံယူေနရသမွ်ကာလပတ္လံုး လူသားတို႔၏ ျဒပ္မဲ႕ယဥ္ေက်းမႈသည္လည္း ေက်ာက္ေခတ္ကာလကထက္ ထူးထူးျခားျခား တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာလိမ္႔မည္ မဟုတ္ပါေခ်။

ႏွလံုးအိမ္ဝယ္ထြန္းကားသင့္ေသာဗီဇ
ကြ်ႏု္ပ္တို႔လူသားမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ဗီဇစိတ္အားအရိယာဗီဇဆီသို႔ေရာက္ေအာင္ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးႏိုင္မွသာ အမွန္တကယ္ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႕ေဘာင္ေလာကၾကီးအျဖစ္ ျမႇင့္တင္ႏိုင္ေပလိမ္႔မည္။ ထိုသို႔ျမႇင္႔တင္ရာတြင္ ကြ်ႏိုပ္တို႔ လူသားတစ္ဦးခ်င္းအေနႏွင္႔ ဗုဒၶညႊန္ျပခဲ႔ေသာ လမ္းစဥ္ကို သိရွိနားလည္ေအာင္ အားထုတ္ျခင္းဟူေသာ ပရိယတၱိသာသနာ၊ မိမိနားလည္သည့္လမ္းစဥ္အတိုင္း လုိက္နာ က်င္႔သံုးျခင္းဟူေသာ ပဋိပတၱိသာသနာတို႔ႏွင္႔ ျပည့္စံုေအာင္ အားထုတ္ၾကရေပလိမ့္မည္။ ယင္းသာသနာႏွစ္ရပ္ျပည့္စံုလာသည္ႏွင့္ ေလာက ၏ သစၥာတရားကို မခြ်င္းမခ်န္သိရွိနားလည္ကာ ဆင္းရဲျခင္းအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းဟူေသာ ပဋိေဝဓသာသနာႏွင့္ ျပည့္စံုသြားသူတို႔ အဖို႕ဘဝတစ္ေလွ်ာက္တြင္ မည္သို႔ေသာ ေလာကဓံ အေျခအေနမ်ိဳးႏွင္႔မဆို ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ရပါေစ သူ၏ႏွလံုးအိမ္ဝယ္အရိယာဗီဇမွ တစ္ပါး အျခားမည္သည့္ဗီဇစိတ္မွ ေပၚထြန္းမလာႏိုင္ေတာ႔ေခ်။လူဟူူ၍ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မျဖစ္ထြန္းမီကာလမွ အစျပဳ၍ လက္ဆင္႔ကမ္း အေမြဆက္ခံခဲ႔ရေသာ ဗီဇစိတ္မ်ားကို အၿပီးသတ္ဖယ္ရွားပစ္ႏုိ္င္ခဲ႔ျပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ပင္။

မိမိကိုယ္ကို ေမးခြန္းထုတ္
ဤတြင္ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔လူသားမ်ားသည္ မိမိတုိ႔ကိုယ္ကိုျပန္၍ ေမးခြန္းထုတ္ၾကည့္သင္႔ပါသည္။ ေရွးကတည္ရွိခဲ႔သည့္ ပိရမစ္ၾကီးမ်ား ၊ မဟာတံတိုင္းၾကီးမ်ား ၊ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမ်ား၊ ေမွ်ာ္စင္ၾကီးမ်ားအစရွိသည့္ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားေသာ ပိသုကာလက္ရာမ်ားႏွင္႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ တိုးတက္ထြန္းကားလာသည့္ ကြန္ပ်ဴတာကြန္ယက္စနစ္မ်ားကို ညႊန္ျပကာ လူ႕ယဥ္ေက်းမႈ အဆင္႔အတန္းျမင္႔ မားေနပါျပီဟု ေၾကြးေၾကာ္ႏုိင္ပါျပီေလာ။ မၾကာေသးမီကမွ တိုးတက္ထြန္းကားလာေသာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မ်ိဳးရိုးဗီဇအင္ဂ်င္နီယာ အတတ္ပညာသည္ လူသားတို႔၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဗီဇကိုမူ ဖြံ႕ျဖိဳးလာေအာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ၍ မရႏို္င္ေပ။ ဗုဒၶျမတ္စြာ ေဟာၾကားခဲ႔သည့္ ဓမၼ လမ္းစဥ္ႏွင္႔အညီ လိုက္နာက်င္႔သံုးျခင္းျဖင္႔သာ မိမိတို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈအဆင္႔အတန္းကို ျမင္႔မားလာေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းႏို္င္ၾကမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပေတာ႔သည္ ။



Ref;
1. Buddhism by Chrismas Humphreys
2. Practical Buddhism by, K.Sri Dhammananda
3.နဝေဒးမဂၢဇင္း၊အမွတ္-၁၅၊၂၀၀၁- ခုႏွစ္၊ မတ္လ။
4. http://www.ksridhammananda.com/
5. http://www.blavatskytrust.org.uk/html/c_humphreys.htm