ဗုဒၶဘာသာ (၅) မ်ိဳး

ယေန႔ေခတ္လူငယ္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ ၊ အသိတရား တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေခါင္းပါးလာၾကတာကို ေတြ႔ေနရတယ္ ။ ဘုရားကိုေတာင္မွ ထိျခင္းငါးပါးနဲ႔ ဦးခ်ရေကာင္းမွန္း မသိႀကေတာ႔ပါဘူး ။ ဒီလို အေျခအေနေတြကို ၾကိဳတင္သိျမင္ေတာ္မူခဲ့လို႔ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက “ေနာင္အနာဂတ္မွာ ဗုဒၶဘာသာ (၅) မ်ိဳး ကြဲျပားလိမ့္မယ္”ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္ ။ အဲ့ဒီ ဗုဒၶဘာသာ (၅) မ်ိဳး ကေတာ့ -
(၁) ကုလ ဗုဒၶဘာသာ ၊
(၂) လာဘ ဗုဒၶဘာသာ ၊
(၃) ဘယ ဗုဒၶဘာသာ ၊
(၄) သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ ႏွင့္ ၊
(၅) ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ ဆိုျပီး ျဖစ္ပါတယ္ ။


(၁) ကုလ ဗုဒၶဘာသာ
ကုလ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ရိုးရာဗုဒၶဘာသာ ကိုေျပာတာပါ ။ အေမအေဖက ဗုဒၶဘာသာမို႔ သားသမီးက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာရတာမ်ိဳးပါ ။ မိဘက ခရစ္ယာန္ဆိုရင္ သားသမီးကလည္း ခရစ္ယာန္ ။ ဒါကို မိရိုးဖလာ ကုလဗုဒၶဘာသာေပါ့ ။ မိဘက ဗုဒၶဘာသာမို႔သာ သားသမီးကဗုဒၶဘာသာျဖစ္လာရတာ ဘုရားရွင္ဘာလို႔ ပြင့္မွန္းမသိ ။ ဘုရား ဘာတရားေဟာမွန္းလည္းမသိ ။ ကိုးကြယ္ေနတဲ့ ျမတ္စြာဘုရား ဘာေႀကာင့္ ကိုးကြယ္ရမွန္းလည္းမသိ ။ တရားေတာ္ကို ဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရမွန္းမသိ ။ ဘုရားကိုဦးခ်တာ ဘာရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဦးခ်မွန္းမသိ ။ ဘာေႀကာင့္ဒီေလာက္ ရုိရိုေသေသနဲ႔ အေလးျပဳေနမွန္းကို မသိတာ ။ လုပ္ေတာ့လုပ္ေနတာပဲ အသိပညာ ဘာမွမပါတာ ။ ကုလ ဗုဒၶဘာသာပါ ။

(၂) လာဘ ဗုဒၶဘာသာ
လာဘ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ လာဘ္လာဘလိုလို႔ ကိုးကြယ္တဲ့ ဗုဒၶဘာာသာကို ဆိုလိုတာပါ ။ ဒီဘဝ စီးပြားေရးေလးတက္မလားဆိုျပီးမွ ဘုရားကိုးကြယ္တာမွာ ေရြးျပီးကိုးကြယ္တယ္ ။ ဒီဘုရား ကိုးကြယ္ရင္ေတာ့ လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားတယ္ ဟိုဘုရားကိုးကြယ္ရင္ေတာ့ စီးပြားေရးတက္တယ္ဆိုျပီး ေရြးကိုးကြယ္တာ လာဘ ဗုဒၶဘာသာပါ ။ ဘုရားကိုးကြယ္မွ လာဘ္ေပါမ်ားမယ္ဆိုရင္ ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ ခရစ္ယာန္ေတြ ဘာလို႔ လာဘ္ရႊင္ေနလဲ ။ အဓိက စီးပြားေရးျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ ဘုရားေႀကာင့္မဟုတ္ပါဘူး ။ ကံ ၊ ညဏ္ ၊ ဝိရိယ သတၱိေႀကာင့္ပါ ။ အိမ္ျခံ ဝယ္မယ္ ။ ေရာင္းမယ္ ။ အိမ္ေနရာ ေျပာင္းမယ္ ဆိုရင္ေတာင္မွ ရက္ရာဇာ ျပႆဒါး ေရြးေနတာေတြ ။ ဘုရားေက်ာင္းေဆာင္ေပၚမွာ ဘုိးေတာ္ ဘြားေတာ္ပံုေတြ တင္ထားတာေတြ ။ ကိုႀကီးေက်ာ္ ၊ မႏွဲေလး အစရွိတဲ့ နတ္ေတြ ကုိးကြယ္တာေတြ ။ ေဗဒင္ယံုႀကည္ျပီး ယႀတာေတြ ေခ်လိုက္ႀက စတဲ့ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ ကိုးကြယ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာလို႔ ေခၚပါတယ္ ။



(၃) ဘယ ဗုဒၶဘာသာ
ဘယ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ေဘးကိုေႀကာက္ လို႔ ကိုးကြယ္တာကိုေခၚပါတယ္ ။ အႏၱရာယ္ကင္းဖို႔ ၊ ေဘးရွင္းဖို႔ ၊ အသက္ရွည္ဖို႔၊ က်န္းမာဖို႔ ၊ ဒီလိုအေတြးအေခၚေတြနဲ႔ ဘုရား ကိုးကြယ္တာကို ဘယ ဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚပါသည္ ။ ဒီဘုရား ကိုးကြယ္မွ အသက္ရွည္မယ္ဆိုရင္ ဘုရားမကိုးကြယ္တဲ့ ခရစ္ယာန္ အစၥလာမ္ေတြ အသက္ရာေက်ာ္ ရွည္ေနႀကတာ ဘာလို႔ပါလဲ ။ ဘာမွမသိဘဲ ရမ္းကိုးကြယ္တာ ကုလ ဗုဒၶဘာသာ ၊ လာဘ္လာဘ လိုခ်င္လို႔ကိုးကြယ္တာ လာဘ ဗုဒၶဘာသာ ။ ေဘးေႀကာက္ျပီး အကုိးအကြယ္ မွားေနတာ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ ။ ဒီ ကုလ ၊ လာဘ ၊ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ (၃) မ်ိဳးကို ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္။

ဟိုလူမ,ပါ ။ ဒီလူမ,ပါ ။ ဟုိလူပသပါတယ္ ။ ဒီလူပသပါတယ္ ။ လက္ညႈိးထိုး ခြက္လွန္ လုပ္ေနတာေတြကို ဘုရားက သူေတာင္းစား ဗုဒၶဘာသာပါတဲ့ ။ ခႏၶာမွာ အသိ ၊ ဘာသာေရးအသိဓာတ္ခံ နည္းေတာ့ လိမ္စားေနတဲ့သူေတြက လိမ္လို႔ေကာင္းေနပါတယ္ ။ ဘုရားလည္း ကိုးကြယ္ရေသး ၊ တရားလည္းကိုးကြယ္ရေသး ၊ ဆြမ္းဦးကိုလည္း ေလာင္းလွဴရေသး ၊ သာသနာေတာ္ကိုလည္း ပစၥည္းေလးပါးနဲ႔ လွဴဒါန္းပူေဇာ္ဆက္ကပ္ရေသး ။ ဘာအတြက္ ဒါေတြ လုပ္ေနရတာလဲ ဘာအတြက္ သာသနာကိုခ်ီးေျမွာက္ေနတာလဲ ဘာအတြက္ ေက်ာင္းေဆာက္ေနတာလဲ ။ စဥ္းစားပါ ။ ေဝဖန္ပါ ။ သံုးသပ္ပါ ။

(၄) သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ

သဒၵါဓိက ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ သဒၶါတရားကို အရင္းခံပါတယ္ ။ သဒၶၵါတရားဆိုတာ ယံုႀကည္ခ်က္ပါ ။ ဘုရား ၊ တရား ၊ သံဃာကို တကယ္သက္ဝင္ ယံုႀကည္တာကို ေခၚပါတယ္ ။ ယံုႀကည္တဲ့ေနရာမွာလည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာသဒၶၵါ နဲ႔ မွားမွား ယြင္းယြင္း ယံုႀကည္တဲ့ မိစၦာသဒၶၵါဆိုျပီး (၂) မ်ိဳးရွိပါတယ္။

သမၼာသဒၶၵါ မွန္မွန္ကန္ကန္ ယံုႀကည္ခ်က္ ဆိုတာ သစၥာတရား သိေတာ္မူတဲ့ ျမတ္စြာဘုုရားဟာ ေဝေနယ် သတၱဝါေတြကိုသူသိသကဲ့သုိ႔ ေမတၱာ ဂရုဏာေတာ္အျပည့္နဲ႔ သစၥာေလးခ်က္ အနက္ကို ေဟာႀကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီတရားေတာ္ အနက္ေတြကို ပိုင္ပိုင္္ႏုိင္ႏုိင္ သိေတာ္မူသြားႀကတဲ့ အရိယာ သူေတာ္စင္ႀကီးေတြဟာ နိဗၺာန္ဝင္စံသြားႀကပါတယ္ ။ နိဗၺာန္ဆိုတာ အို ၊ ေသ ၊ နာ လြတ္ရာပါ ။ အေသလြတ္ရာ ျပတတ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရားအား ကိုးကြယ္ပါ၏ ဆိုတဲ့ ယံုႀကည္ခ်က္ဟာ မွန္ကန္ေသာ ယံုႀကည္ခ်က္ ။ တရားေတာ္ကို ဘာေႀကာင့္ကိုးကြယ္ရသလဲ ။ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ တရားေတာ္ကို ႀကိဳစားအားထုတ္လိုက္လို႔ တရားလမ္းေႀကာင္းအတိုင္းသာ ေလွ်ာက္သြားႏုိင္ရင္ နိဗၺာန္ေရာက္ပါမည္ ။ ထို အေသလြတ္ရာ ပို႔ေဆာင္တာ တရားက ပို႔ေဆာင္တာပါ ။ ပုဂၢိဳလ္က ပို႔ေဆာင္တာ မဟုတ္ဘူး ။

ထိုတရားေတြ မကြယ္မေပ်ာက္ေသးတာ ဘယ္သူ႔ေက်းဇူးပါလဲ ဆိုရင္ သံဃာေတြရဲ့ ေက်းဇူးပါ ။ ဘုရားရွင္ေဟာေတာ္မူေသာ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ ၊ သုတ္ ၊ ဝိနည္း ၊ အဘိဓမၼာ တရားေတြ သံဃာေတာ္ေတြက ေဆာင္ထားတာပါ ။ ပိဋကသံုးပုံကို သံဃာေတာ္ေတြက ေစာင့္ေရွာက္ထား တာပါ ။ သံဃာေတာ္ကို ယံုႀကည္မႈ ။ ဒါေတြက ရတနာျမတ္သံုးပါးကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ယံုႀကည္တဲ့ သမၼာ သဒၶၵါယံုႀကည္မႈ ။

မိစၦာသဒၶၵါယံုႀကည္မႈက လာဘ္လာဘ ေပါတယ္ ။ အႏၱရာယ္ကင္းတယ္ဆိုျပီး ကိုးကြယ္ယံုႀကည္ေနတာ မိစၦာသဒၶၵါ ။ လာဘ္လာဘ ေပါတယ္ဆိုတဲ့ လာဘ ဗုဒၶဘာသာယံုႀကည္ခ်က္ ၊ အႏၱရာယ္ကင္းေအာင္ဆိုျပီး ဘယ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုႀကည္ခ်က္ ၊ ဗုဒၶရဲ့ ဂုဏ္ေက်ွဇူးကို ဘာမွနားမလည္ဘဲ သူမ်ားဦးတုိက္လို႔သာ ရမ္းဦးတိုက္ရတဲ့ ကုလ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ့ ယံုႀကည္မႈ ။ ဒါေတြဟာ မိစၦာသဒၶၶါေတြပါ ။

အေသလြတ္ရာလမ္းကို ျပတတ္လို႔ ၊ အေသလြတ္ရာ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္လို႔၊ အေသလြတ္ရာ တရားကို ေဆာင္ထားႏုိင္လုိ႔ ရတနာ သံုးပါးကို ကုိးကြယ္ပါ၏ ဆိုတဲ့ သမၼာသဒၶၵါ ။ အႏွစ္သာရမရွိတာကို မရွိဘူးလို႔ သိပါတယ္ ။ အႏွစ္သာရ ရွိတာကိုု ရွိတယ္လို႔သိပါတယ္ ။ မွားတာကို မွားတယ္လို႔ သိတယ္ ။ မွန္တာကို မွန္တယ္လို႔သိတယ္ ။ သိတဲ့ အျပင္ ၊ အမွားလမ္းကို ေရွာင္ ၊ အမွန္လမ္းကို ေဆာင္တာသည္ သမၼာသဒၶၵါ ရွိတဲ့ သဒၶၵါဓိက ဗုဒၶဘာသာပါ ။

(၅) ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ
သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာကို ပညာဓိက ဟုေခၚသည္ ။ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာဟာ တရားေတာ္ကို ယံုႀကည္တယ္ ။ တရားေတာ္ကို ဘယ္လိုယံုႀကည္ တာလည္းဆိုေတာ့ ရမ္းယံုႀကည္တာ မဟုတ္ဘဲ ခႏၱာအသိနဲ႔ အေသအခ်ာသိျပီး ယံုတယ္ ။ ထိုသို႔ သိတာကို ပညာ ဟုေခၚပါသည္ ။ သစၥာေလးပါးကို အေသအခ်ာ ပညာနဲ႔သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၊ ျဖစ္ပ်က္မႈေတြကို သိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပ်က္ျမင္တာ ခႏၱာက ျမင္တာလား ပညာကျမင္တာလားဆိုေတာ့ ပညာကျမင္တာပါ ။ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာပါ ။ ဘုရားက မင္းတုိ႔ခႏၱာ ထဲမွာ ျဖစ္္တာနဲ႔ပ်က္္တာပဲ ရွိတာလို႔ေဟာခဲ့ပါတယ္ ။ ဒါကို ကိုယ္တိုင္ သစၥာတရားကို ေသခ်ာသိျပီး က်င့္ႀကည့္ လိုက္ေတာ့ ျမင္တယ္ ။ ကိုယ္တိုင္ျမင္ေတာ့ ယံုႀကည္လာတယ္ ။ ယံုႀကည္ေတာ့ သဒၶၵါ ၊ ျဖစ္ပ်က္ျမင္တာက ပညာ ။

ထိုေႀကာင့္ သဒၶၵါနဲ႔ပညာ သြားျပီး တြဲေနပါတယ္။ သဒၶၵါနဲ႔ ပညာဟာ တြဲလ်က္ပါတဲ့ ။ သဒၶၵါတရား မွန္မွန္ကန္ကန္ နဲ႔သာ ႀကိဳးစားမယ္ဆိုရင္ အပါယ္ေလးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္၏ ။ တို႔မွာ အပါယ္မ်ိဳးေစ့ေတြ ၊ အပါယ္က်ေႀကာင္း ကံေတြ လုပ္ထားတာရွိတယ္ ။ ဒါေတြကို ဘယ္သူမွ ဝင္တားလို႔ မရပါဘူး ။ သူ႔ကို တားခ်င္ရင္ ၊ သူ႔ကိုအက်ိဳးမေပးေစခ်င္ရင္ ဘာနဲ႔ျဖတ္ရမလဲ ဆိုေတာ့ ဥာဏ္နဲ႔ ျဖတ္ရမယ္ ။ ဥာဏ္နဲ႔ ျဖတ္လိုက္လို႔ ျဖစ္ပ်က္ မဂ္ဆိုက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မွာ သဒၶၵါလည္းပါတယ္ ၊ ပညာလည္းပါတယ္ ။ ဒါသည္ သဒၶၵါဓိက ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါသည္။
သဒၶၵါဓိက ႏွင့္ ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာဟာ အထက္တန္း ဗုဒၶဘာသာပါ။

- ဘယ္သူသည္ ၊ ဘယ္လို ဗုဒၶဘာသာဝင္လဲ ဆိုတာ သိႏိုင္ၾကပါေစ ။
- ဗုဒၶဘာသာ ဆိုတိုင္း ရမ္းသမ္း လက္ညိဳးထိုးမေနၾကပါႏွင့္ ။

ကမၻာ အရပ္ရပ္ရွိ ျမန္မာမူဆလင္ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား အမွန္ကို သိႏိုင္ၾကေစရန္ ထပ္ဆင့္တင္ျပလိုက္ရျခင္းပါ ။

ေလးစားမႈျဖင့္-
ဟာဂ်ီဝက္စ္လီ



(ဒီဗုဒၶဘာသာ(၅)မ်ိုဳး အေႀကာင္းကို အရွင္ ေဇာတိကသာရ (စဥ့္ကူး) ေရးသားပူေဇာ္သည့္ မိုးကုတ္ျမိဳ႔ ကုန္းျမင့္သာရပ္ ဓမၼရံသီရိပ္သာ ပဓာန နာယက ကမၼ႒ာနာစရိယ နယ္လွည့္ဓမၼကထိက ဆရာေတာ္ ဘဒၵ ႏၱ သုနႏၵ ေဟာႀကားေတာ္မူေသာ ဗုဒၶဘာသာ(၅)မ်ိဳး ႏွင့္ သစၥာေလးပါး တရားေတာ္ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏႈတ္ ေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္) ။.